08 aug Vrijheid in de praktijk, blog 17: Ontvlechten

Tijdens het leven heb ik mogen leren mezelf meer te waarderen en trouw te blijven aan mezelf. Dat ik iets voor een ander kan doen zonder dat het ten koste van mij hoeft te gaan. Er zijn altijd grenzen. En ik word hierin tot het uiterste uitgedaagd. Onze grenzen worden door onze persoonlijke behoeften bepaald. En deze worden zichtbaar door onze gevoelens. Eerder wist ik niet dat prettige of onprettige lichaamssensaties, emoties en behoeften met elkaar samengaan. Wist jij dat wel?

Veel mensen hebben tijdens het opgroeien geleerd dat ze zich op de ander moeten oriënteren. Ze hebben in eerste instantie vaak minder goed zicht op de eigen gevoelens en behoeften. Omdat ze vanuit hun overleving hebben geleerd deze te onderdrukken. Ze kunnen daarentegen energie, lichaamssignalen, gevoelens en behoeften van anderen heel goed lezen en anticiperen daar vaak op. Herken je dit van jezelf? Stel je je afhankelijk van anderen op? Cijfer je jezelf vaak weg? Houd je je in contacten vaak terug? Pas je je snel aan? Vind je het fijn anderen mensen blij te maken?  

Er zijn ook mensen die hebben geleerd, dat het alleen maar over hun eigen behoeften gaat en dat een ander hen daarin tegemoet moet komen. Deze groep mensen heeft de oriëntatie vooral op zichzelf. Vaak overrulen ze de ander, houden ze geen rekening, nemen ze veel ruimte in of halen ze de ander onderuit. Bij de oriëntatie op zichzelf zit vooral de uitdaging meer de oriëntatie naar de ander te verplaatsen. Te leren dat er ook een ander is met een eigen belevingswereld en andere behoeften dan die van hen.

In beide gevallen gaat de persoonlijke ontwikkeling over het kunnen balanceren tussen jezelf en de ander(en). Herken je bij jezelf de oriëntatie op de ander/ omgeving of een oriëntatie op jezelf? In deze blog schrijf ik over de groep die de oriëntatie vooral op de ander heeft en waar de persoonlijke groei meer in oriëntatie op zichzelf zit.

De meeste mensen van deze groep hebben tijdens het opgroeien geleerd zichzelf, en daarmee de eigen behoeften, te verlaten voor een ander. Onderliggend kunnen ze last hebben van minderwaardigheidsgevoelens en gedachten. Een overtuiging als: ‘Ik ben niet belangrijk genoeg’, ‘Ik ben niet okee’ zijn veelvoorkomende gedachten. Veelal hebben ze met de onderliggende gevoelens onvoldoende verbinding. Ook als deze mensen heel sterk op je overkomen. Zij kunnen de eigen gevoelens juist heel goed onderdrukken. Daar hebben ze allemaal maniertjes voor.

Ik ken deze gevoelens inmiddels zelf als geen ander. Heel diep in mij zit een verwaarloosd klein meisje die zich waardeloos kan voelen. Iedereen die mijn ervaringsverhalen heeft gelezen, weet waar ik het over heb. Als kind hebben mensen met de oriëntatie op de ander dit vaak als overleving nodig gehad. Bij mij is deze oriëntatie onder andere ontstaan omdat ik er als klein kind voor zorgde dat mijn mama zich goed voelde. Mijn moeder kon zichzelf niet zo goed dragen. Als zij zich goed voelde, voelde ik mij ook beter. Ik kon aan haar loopje al zien hoe zij zich voelde. Mijn vader had het zwaar en ik leerde mij als klein meisje zo onzichtbaar mogelijk te maken. Naast dat ik mijn ouders goed kon invoelen, zorgde ik ervoor dat iedereen in mijn omgeving mij aardig vond waardoor ik bij iedereen welkom was. Buren, familie, juffen en meesters en ouders van kinderen. Ik heb hier in mijn vorige blogreeks uitgebreid bij stil gestaan. Je hoeft niet persé zelf als kind direct trauma te hebben meegemaakt. Vaak zijn de oriëntaties teveel op jezelf of teveel op een ander al veel dieper in het systeem van herkomst opgeslagen. Meerdere factoren zoals DNA, opvoeding, cultuur, maatschappij, religie etc. spelen mee. Die laat ik voor nu buiten beschouwing. 

De oriëntatie teveel op een ander zorgt ervoor dat mensen goed in staat zijn de ander of omgeving te scannen. Velen zijn hoogsensitief en voelen de behoeften en gevoelens van anderen. Wanneer ze iets voor zichzelf doen, voelt het vaak egoïstisch. Terwijl er tussen beide uitersten van jezelf verlaten en egoïsme heel veel ruimte zit. Tijdens onze opvoeding werden schaamte- en schuldgevoelens vaak ‘aangepraat’. Voor jouw behoeften kunnen zorgen, noem ik zelfzorg, zelfliefde en zelfvertrouwen.

Wat je als kind hebt geleerd, neem je als volwassene met je mee. Onbewuste volwassenen met de oriëntatie meer op de ander of hun omgeving hopen dat hun persoonlijke behoeften vaak extern worden vervuld. Sowieso omdat ze onvoldoende verbinding hebben met zichzelf en de eigen behoeften. Ze proberen goed te doen en aardig gevonden te worden. Als ze iets voor een ander doen en de ander is blij dan voelt die persoon zich ook beter. Je snapt waarschijnlijk wel dat dit enorm veel afhankelijke gevoelens en indirecte verwachtingen met zich kan meebrengen. Als het niet lukt om jouw behoeften extern te vervullen, ontstaan er onprettige gevoelens. Deze gevoelens worden vaak direct weer terug geprojecteerd op de omgeving.

Het zit vaak heel ingewikkeld in elkaar. En bij iedereen werkt het ook weer anders. Om er een beetje beeld bij te krijgen probeer ik in het kort een schets te geven van mijn innerlijke strijd. Zelf dacht ik niemand nodig te hebben. Ik zorgde voor de ander. De onderliggende pijn werd voor mij alleen maar zichtbaar als ik iemand te dichtbij had gelaten. Dan ervaarde ik wantrouwen, geen controle en voelde ik mij afhankelijk. Veel oude pijn werd op de situatie geprojecteerd. Dat was zo’n onprettig gevoel. In mij zat een dieper verlangen te worden gezien, terwijl ik er ook alles aan deed om mijn kwetsbaarheid onzichtbaar te maken.

Toen ik mezelf begon te voelen en voor mijn behoeften leerde zorgen, veranderde alles. Ik leerde dat mijn gevoelens en lichaamssensaties, oftewel mijn lichaam, continu met mij communiceren. Ze geven aan waar ik grenzen mag stellen en waar ik ruimte aan mag geven. Deze gevoelens en lichaamssensaties zijn direct verbonden met mijn persoonlijke behoeften. Behoeften als bewustzijn, vertrouwen, rust, verbinding, wederkerigheid, gezien worden, samenwerking, eerlijkheid, expressie, intimiteit, onafhankelijkheid, creatie, van belang zijn, plezier, vrijheid, ruimte, avontuur, onderzoek en groei staan heel dicht bij mijn essentie.

Hoe meer zelfkennis iemand heeft en zijn of haar werkelijke essentie leeft hoe autonomer iemand is. Een autonoom iemand voelt verantwoordelijkheid voor zijn of haar eigen behoeften en gevoelens maar houdt ook rekening met die van de ander.

Misschien komen jouw behoeften met die van mij overeen. Zijn ze net even anders, liggen ze uit elkaar of zijn ze zelfs complementair aan elkaar. We zijn allemaal anders en vinden andere dingen belangrijk. Alleen wanneer je je afhankelijk maakt van de ander of onuitgesproken verwachtingen hebt dan kun je last hebben van mensen met andere behoeften.

Als mensen elkaar ontmoeten, hebben mensen met de oriëntatie op de ander de neiging zich aan de ander aan te passen. We zetten eigenschappen of de voorgrond en andere eigenschappen op de achtergrond. Een veelvoorkomend voorbeeld dat iedereen wel kent is als we gaan solliciteren. Je zet dan vaak je beste beentje voor om die eerste indruk te beïnvloeden. We houden delen van onszelf verborgen. We zeggen de juiste dingen. In ieder geval dat proberen we. Iemand die zich op de ander oriënteert, houdt zich hier heel veel mee bezig. Het voelt bijna als zijn of haar eigen natuur. De persoon is vaak bezig met wat de ander van hem of haar denkt. Kan erover piekeren als die denkt een fout te hebben gemaakt en is vaak helemaal niet bezig met wat voor hem- of haarzelf belangrijk is.

Als je dit doet met iemand of een omgeving waarmee je langer in contant bent, dan is de kans dat je niet goed tot je recht komt en jezelf verlaat levensgroot. De momenten dat je je onprettig voelt, wijd je vaak aan andere dingen omdat je niet goed hebt geleerd naar jezelf te luisteren. Als je het uitmaakt met je relatie, stopt met een vriendschap of bijvoorbeeld ontslag neemt, realiseer je je vaak pas achteraf dat er belangrijke momenten zijn geweest waar je wel wat voelde maar niet naar handelde. Dat bewustzijn ontstaat pas als je meer afstand van de ander of situatie hebt. De vraag waarom je niet naar je gevoelens hebt geluisterd is interessant.

Jouw persoonlijke behoeften leren kennen door te voelen, is verhelderend. Je leert jezelf meer kennen en krijgt meer regie over jouw eigen geluk. Omdat je jouw behoeften zelf leert vervullen, ontstaan meer prettige gevoelens en tevredenheid. Naast jouw behoeften zelf leren invullen, is open leren communiceren over wat voor jou belangrijk is net zo belangrijk. Met communicatie bedoel ik niet de ander overhalen, manipuleren of met elkaar samen in het midden uitkomen. Nee, ik bedoel het echte contact. Jezelf zijn en je kunnen uiten. De ander zichzelf laten zijn door de ruimte voor de ander te kunnen dragen. Zonder oordeel, mening of advies. Zonder jezelf weg te houden of de ander te willen veranderen. Zo kunnen we individueel en ook collectief groeien, want er is ruimte genoeg voor iedereen.

Het onderwerp behoeften staat tijdens mijn praktijksessies vaak centraal. Omdat veel mensen tijdens het opgroeien hebben geleerd dat ze hun persoonlijke behoeften moesten opofferen in de situatie waarin ze zijn opgegroeid. Alle maniertjes, coping strategieën, overlevingsmechanismen, rollen, onuitgesproken gevoelens, gedachten en verwachtingen, verhalen, automatische reacties en projecties. We hebben ze allemaal. We hebben allemaal wel ergens pijn ervaren en allerlei maniertjes ontwikkeld om bij die pijn weg te blijven of ervan weg te bewegen. Als collectief zitten we hier best wel in vast. Ik ervaar het als een grote dikke brei. Een wir war aan onduidelijkheid, gedoe en ruis. Een vervlechting van projecties, triggers en trauma. Eén groot spel waar we allemaal een rol in spelen. En het kost zoveel energie. Weinig mensen kunnen de ruimte voor zichzelf en voor de ander dragen.

We zijn makkelijk te manipuleren, af te leiden en te sturen door anderen, omdat veel mensen de verbinding met hun eigen essentie missen en/ of onbewust zijn. Ik heb ook het idee dat de komst van social media en de smart phones onze reactiviteit en de oriëntatie op de omgeving hebben versterkt. Snel hebben we een mening en worden gestimuleerd ergens iets of van iemand te vinden. Of de mening is al gevormd. Je hoeft dan alleen nog maar een like of dislike te geven. De media, platforms als Facebook, etc zijn hier goed op ingericht. In een situatie waarin veel stress is en onduidelijkheid, zoals nu het geval is, zie je dus veel mensen doen wat er wordt gezegd. Veel mensen denken en voelen niet voor zichzelf. Missen een innerlijke verbinding, voelen angst en oriënteren zich op de omgeving omdat die houvast geeft. Het is eigenlijk net als die slechte relatie. Er zijn momenten geweest dat jouw gevoel of lichaam aangaf dat je je onprettig voelde, maar toch ging je eraan voorbij. 

Wat als we hier uit zouden stappen? Onszelf zouden ontvlechten uit die dikke brei en rondom onszelf alles zuiver maken. Dit kunnen we doen door bij een onprettig gevoel de weg naar binnen te maken. Hierdoor creëren we meer afstand van de situatie of de ander. Telkens ontvlecht je jezelf opnieuw. Vooraf door de verschillende behoeften en verwachtingen af te stemmen. Achteraf wanneer je pas later bewust wordt of in het moment. Hoe meer je je gewaar wordt en jezelf accepteert hoe zuiverder jij en daarmee jouw omgeving wordt. Hierdoor leer je steeds beter in alle situaties en contact met anderen jezelf te zijn, kun je jezelf sneller bijsturen en op jouw eigen pad blijven.

Iets voor een ander willen doen, is natuurlijk niets mis mee. Er zit ongelooflijk veel kwaliteit, kracht, liefde, ruimte en empathie voor de ander in de mensen die zich op anderen oriënteren. Het gaat er meer om dat je iets voor de ander doet waarin je je bewust bent van jezelf. Dat er geen spel wordt gespeeld maar dat het zuiver is. En dat vraagt veel bewustzijn in elk moment. Alles voelen, doorvoelen en kiezen.

Als je uit de ‘dikke brei’ stapt, de weg naar binnen maakt en jezelf en daarmee ook al jouw verbindingen van elk maniertje bevrijdt, wordt alles in jouw leven meer zuiver en echt. We hebben allemaal nog wel iets te ontvlechten. Toch geloof ik dat het kan en dat we daar naartoe bewegen. Alleen dan komen we weer meer met onszelf en met elkaar in verbinding. Ik draag graag mijn steentje aan dit zuiveringsproces bij door het zelf (steeds meer) te zijn en anderen erbij te ondersteunen.

Om voor mezelf weer een stap in het zuiveringsproces te zetten, voel ik al een tijdje dat het beter zou zijn van Facebook af te gaan. Veel zienswijzen van anderen worden gecensureerd. Er wordt zoveel gemanipuleerd. Meer dan we ons realiseren, voel ik. Ook zie ik veel afwijzende berichten of reacties. De hardheid spat soms van mijn scherm af. Het gaat vooral over de behoeften van de ander en wat volgens Facebook het juiste is. Ik ervaar er onprettige gevoelens bij, want het ligt zo ver af van mijn behoeften en wie ik in essentie ben. Het creëert een aanzuigende verslavende werking en het zet mij aan tot reactiviteit. Ook al reageer ik bijna nooit. In mijzelf gebeurt er van alles. Het beïnvloedt vaak mijn gemoedstoestand. Als ik echt eerlijk ben en trouw blijf aan mezelf, verlaat ik dit platform. Ook al vind ik er waardevolle contacten, mooie berichten en geeft het ook hele interessante informatie. Ik merk dat ik voor mezelf moet kiezen om het niet ten koste van mezelf te laten gaan. Ik wil geen energie meer geven aan het spel dat er wordt gespeeld en stap uit deze dikke digitale brei.

Het daadwerkelijk loslaten van Facebook (die mijn oriëntatie op anderen en de omgeving extra voedt) is best spannend. Het voelt bijna als het uitmaken van een slechte relatie die mij niet meer dient. Eerst was het vrij en toegankelijk. Gaandeweg werd het steeds minder vrij en zelfs manipulatief. Alsof ik nu vastzit in een verstrikking. Heel diep van binnen weet en voel ik dat het ontvlechten mij goed gaat doen. Ik vertrouw er bovendien op dat ik met anderen verbonden blijf.

Over een paar weken verwijder ik definitief mijn Facebook account. Vind je het leuk om mij of mijn blogs te blijven volgen, schrijf je dan in voor mijn blog op mijn website.
www.devrijekameleon.nl

Of zoek De Vrije Kameleon op Telegram.

https://t.me/joinchat/A_729Tu8LUQwOGU0

Natuurlijk vind ik het fijn om op een andere manier contact te houden. Mocht jij contact met mij willen houden dan kan je sowieso mijn contactgegevens op mijn website vinden.

www.devrijekameleon.nl


Liefs,

SIrpa
De Vrije Kameleon

‘Laat het los, maak jezelf zichtbaar en vrij’